
De Troubadour: Een plek waar de ‘zin om te leren’ wordt bewaakt én teruggekeken
Jenaplanschool De Troubadour in Elden, onderdeel van Flores Onderwijs, is een plek waar de 'zin om te leren' niet alleen wordt bewaakt, maar ook actief wordt opgewekt. Dit blijkt uit de open en energieke gesprekken met het team over hun inspirerende aanpak op het gebied van rekenen, taal, thematisch onderwijs en hun eigen professionalisering.
“De kinderen van de leerlingenraad waren blij met de school en dat ze mee mogen praten over de school met de directeur. Op de vraag wat ze zouden doen als ze één dag directeur mochten zijn, antwoordde een meisje dat ze dan na de pauze tijd voor zichzelf zou organiseren "om iets te kunnen maken, te knutselen, te schilderen”.
Sylvia Veltmaat en Klaas van Veen
College van Bestuur Flores Onderwijs
Het team werkt met filmopnames van de eigen lessen die ze samen met elkaar bespreken. Dit vraagt om lef om zo je eigen lesgeven te analyseren. En hoe zorgt de Troubadour dat sommige kinderen, voor wie leren moeilijk is, hun “glans” – de zin om te leren - niet verliezen? Misschien door andere mijlpalen dan leerresultaten te creëren en te vieren.
Je eigen lessen filmen, terugkijken en evalueren is lef hebben
Videofeedback als ‘motor voor groei’
Een opvallende pijler in hun professionalisering is het werken met filmopnamen van de eigen lessen, die de leerkrachten vervolgens samen bespreken in hun leerteam en team. "Je eigen les filmen, terugkijken en evalueren is lef hebben," aldus het team. Dit proces, waarbij leerkrachten 2 tot 3 keer per jaar hun les terugzien, vereist moed van de leerkrachten om hun eigen lesgeven zo openlijk te analyseren. De eerste keer jezelf op film zien en laten zien, is spannend, maar het team heeft hiervoor een veilige en constructieve context met heldere omgangsvormen gecreëerd.
Het gaat om kwetsbaar durven zijn, jezelf tijdig uitspreken, niet te lang wachten met feedback, het klein houden. Dit biedt kansen voor een klimaat waarin je continu van elkaar kunt leren en creëert een omgeving met open communicatie, waarbij je samen kunt groeien.
Sharon, directeur: “De beginselen van de Professionele Leergemeenschap dragen hieraan bij. Samen zijn we verantwoordelijk voor de hele school en alle leerlingen. Dit maakt het werken mét elkaar erg prettig maar ook professioneel,”
“Je gaat in het begin over een drempel. Voor het eerst gefilmd worden is best spannend. Wat vinden mijn collega’s dan van mij als professional”, vertelt Yvonne. “Het is dan best fijn wanneer je de keuze hebt om een opname eerst zelf terug te kijken, en dan pas met het team. Maar wanneer je hier eenmaal samen doorheen bent, de feedback opbouwend is en ook samengaat met complimenten, dan wordt het echt zinvol”, gaat Yvonne verder.
"Ik ervaar geen ‘vingertje’. We zijn er niet om elkaar te veroordelen, maar juist omhoog te levelen, je wordt er steviger van."
Yvonne, leerkracht onderbouw
Sander, leerkracht bovenbouw
“Soms gaat de manier waarop je lesgeeft niet bewust, en soms zie je als meekijker van de opnamen tips terug die je in je eigen lessen weer meeneemt. Het is geleidelijk een vast onderdeel binnen onze gezamenlijke professionalisering als team in z'n geheel geworden", vult Sander aan.
Deze aanpak maakt het gemakkelijker om nieuwe methodes, zoals bij spelling, in de praktijk uit te proberen en te verankeren. De kritiek is altijd constructief en gericht op de gezamenlijke professie, wat het minder persoonlijk maakt.
Door organisatorische afspraken, bijvoorbeeld over de stappen van de EDI (Expliciete Directe Instructie), wordt het geven van feedback makkelijker en minder persoonlijk gevoelig. Het geeft een bepaalde scope waarmee de feedback ook erg gericht is.

De 'Zin om te leren' -vibe
Zin om te leren is een voorwaarde voor leren. Nieuwsgierige leerkrachten zorgen voor nieuwsgierige leerlingen. De leerkrachten van de Troubadour stralen ook zelf uit nog te willen en kunnen leren.
Betekenisvol en thematisch onderwijs speelt een sleutelrol
Door thema’s te verbinden aan de belevingswereld van de kinderen en hun nieuwsgierigheid te prikkelen, wordt de zin om te leren gecreëerd. Het is cruciaal dat de leerkracht zelf uitstraalt dat hij of zij nog wil en kan leren. Door onderwijsthema’s prikkelend en betekenisvol vorm te geven, en binnen de school te lanceren, zorgt de school voor momentum met de juiste ‘vibe’. “Timing is hierbij erg belangrijk”, benadrukt Sander.
De energie en de 'zin om te leren' van de school zijn voelbaar in de vragen van ouders, de beweging van de kinderen, de lach op hun gezicht. “Soms weten kinderen niet met een taak te stoppen, dat is echt fantastisch om te zien!”, vertelt Yvonne.
Bij De Troubadour is deze energie bij zowel leerlingen als leerkrachten belangrijk en merkbaar. Om te zorgen dat kinderen, vooral voor wie leren moeilijk is, hun "glans" – de zin om te leren – niet verliezen, creëert en viert de school ook andere mijlpalen dan alleen leerresultaten. Alle thema’s die zij op school aandacht geven, opent de school groots. En samen met kinderen, ouders en familie sluiten zij een thema af. Kinderen krijgen een podium en laten hun opbrengsten trots zien aan iedereen die belangrijk is voor hen.
"En vieren zit juist ook in alle kleine dingen: een compliment, een high five, elkaar zien, het verbinden met elkaar. Elk stapje moet je vieren."
Sharon, directeur
De verbinding met de leerlingen is sterk. De leerlingenraad gaf aan blij te zijn met de school en dat ze mee mocht praten met de directeur. Een meisje uit de leerlingenraad gaf aan dat ze, als ze één dag directeur zou zijn, na de pauze tijd voor zichzelf zou organiseren om iets te kunnen maken, zoals knutselen of schilderen.
"School moet leuk zijn, we maken verbinding met kinderen, met ouders, wie ben jij als kind, wie ben je als ouder."
yvonne, Leerkracht onderbouw
Ambitie: Groeien en Inclusiviteit
De Troubadour wil verder groeien in wat ze al aan het doen zijn. De school streeft ernaar de basis nog beter op orde te krijgen, zodat ze elk kind kunnen helpen vanuit hun eigen kunnen. Dit omvat het streven naar een meer inclusieve school en de Jenaplan-uitgangspunten nog sterker door te voeren.
Meer zien van de Troubadour?